Αναγεννητική Ιατρική!
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η ανάγκη του σύγχρονου ανθρώπου να αντιπαλέψει με τη φθορά και το γήρας δημιούργησε ένα νέο κλάδο της Ιατρικής, την Αναγεννητική Ιατρική, η οποία διαχέεται οριζόντια σε όλες τις ειδικότητες της Ιατρικής. Η Αναγεννητική Ιατρική ασχολείται με την αντιστροφή και επιβράδυνση της γήρανσης του οργανισμού μέσω της χρήσης βιολογικών εργαλείων όπως η χρήση αυξητικών παραγόντων (ορμονικών ουσιών που επάγουν την αύξηση και ανάπλαση του οργανισμού), αλλά και κυτταρικών πληθυσμών με ικανότητα αναγέννησης των ιστών. Οι κυτταρικοί πληθυσμοί αδρά ονομάζονται συχνά «βλαστοκύτταρα», αν και συχνά ο όρος αυτός έχει προκαλέσει σύγχυση, αφού καλύπτει μία μεγάλη ετερογένεια κυτταρικών πληθυσμών.
Η Ορθοπαιδική και το μυο-σκελετικό σύστημα δε θα μπορούσαν να μην ακολουθήσουν αυτές τις νέες εξελίξεις, αφού άλλωστε τα εκφυλιστικά νοσήματα του μυο-σκελετικού συστήματος αποτελούν ένα από τα συχνότερα προβλήματα στις μέσες και μεγαλύτερες ηλικίες, ενώ ειδικά η οσφυαλγία αποτελεί ίσως τη σημαντικότερη ιατρική αιτία απώλειας ανθρωποωρών (δηλαδή τόσο παραγωγικότητας όσο και ποιότητας ζωής) στο σύγχρονο Δυτικό κόσμο. Πιο συγκεκριμένα, το 2016 στον κατάλογο των νοσημάτων που προκαλούν σημαντική απώλεια ποιότητας ζωής και ανικανότητα στις ΗΠΑ, η οσφυαλγία κατέλαβε την 1η θέση, ακολουθούμενη από την κατάθλιψη, ενώ οι λοιπές (πλην σπονδυλικής στήλης) μυο-σκελετικές παθήσεις κατέλαβαν την 4η θέση και η αυχεναλγία την 6η θέση. Σε μία άλλη αμερικανική μελέτη από το 1996 μέχρι το 2013, το κόστος της αντιμετώπισης των προβλημάτων της Σπονδυλικής στήλης (οσφυαλγία, αυχεναλγία) πλησίασε τα 100 δισεκατομμύρια δολάρια καταλαμβάνοντας την 3η υψηλότερη θέση στο σχετικό κατάλογο. Η αυχεναλγία και η οσφυαλγία συχνά μεταπίπτουν σε χρονιότητα, οπότε και εν τέλει υπάγονται στη γενικότερη κατηγορία του μυο-σκελετικού χρονίου πόνου. Ο χρόνιος πόνος (όχι μόνο μυο-σκελετικής αιτιολογίας βέβαια) έχει υπολογισθεί ότι έχει ,για τις υπηρεσίες υγείας και τις ασφαλιστικές εταιρείες των ΗΠΑ, κόστος μεγαλύτερο από το συνδυασμό των ογκολογικών, καρδιαγγειακών και διαβητολογικών προβλημάτων μαζί.
Πολλές από τις σύγχρονες επεμβάσεις μας αποσκοπούν στη διόρθωση της εκφύλισης/οστεο-αρθρίτιδας των αρθρώσεων (πχ Αρθροπλαστικές γόνατος, ισχίου), αλλά είναι σχετικά βαρείες επεμβάσεις που δε στερούνται επιπλοκών, παρά τα μεγάλα και μακροχρόνια ποσοστά επιτυχίας. Στη σπονδυλική στήλη οι επιλογές είναι ακόμη λιγότερες, αφού οι διαθέσιμες χειρουργικές επεμβάσεις (δισκεκτομές/αποσυμπιέσεις, σπονδυλοδεσίες, αρθροπλαστικές/αντικαταστάσεις δίσκου) δεν έχουν καλά μακροχρόνια αποτελέσματα και μπορούν να επιταχύνουν την εκφύλιση σε γειτονικές περιοχές της σπονδυλικής στήλης. Η ανάγκη εφαρμογής της Αναγεννητικής Ιατρικής στην Ορθοπαιδική είναι λοιπόν επιτακτική.
Πλέον στη φαρέτρα του Ορθοπαιδικού Χειρουργού βρίσκονται νέες τεχνικές, οι οποίες δεν είναι χειρουργικές, άρα έχουν μικρές πιθανότητες μείζονων επιπλοκών, ενώ ταυτόχρονα δεν είναι ακρωτηριαστικές, αφού δεν αντικαθιστούν τους ιστούς του οργανισμού (πχ αρθρώσεις) με τεχνητές προθέσεις, αλλά διασώζουν τους ιστούς του οργανισμού. Η χρήση του PRP (πλάσμα πλούσια σε αιμοπετάλια), το οποίο προκύπτει από τη φυγοκέντρηση του αίματος του ίδιου του ασθενούς και απελευθερώνει σε άμεσο χρόνο τους αυξητικούς παράγοντες των αιμοπεταλίων, μπορεί, στα κατάλληλα χέρια, να βοηθήσει σημαντικά τόσο στη βελτίωση του πόνου και της έλλειψης κινητικότητας, αλλά και να σταθεροποιήσει/αντιστρέψει τη διαδικασία γήρανσης/εκφύλισης. Ακόμη πιο εντυπωσιακά αποτελέσματα μπορεί να έχει η χρήση των «βλαστοκυττάρων», τα οποία, μόνα ή καλύτερα με τη συν-χορήγηση αυξητικών παραγόντων, μπορούν ακόμη και να αναγεννήσουν ευαίσθητους και πολύτιμους ιστούς του μυο-σκελετικού, όπως οι τένοντες, οι μηνίσκοι, στο προσεχές μέλλον οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι και ο αρθρικός χόνδρος των αρθρώσεων.
Τα ενήλικα μεσεγχυματικά βλαστικά κύτταρα (Mesenchymal Stem Cells – MSCs) έχουν την ικανότητα να διαφοροποιούνται σε ώριμα λειτουργικά κύτταρα (στην περίπτωση του μυο-σκελετικού συστήματος μας ενδιαφέρουν ιδίως τα χονδρο-κύτταρα) και έχουν αναδειχθεί ως μία κυτταρική θεραπεία με μεγάλο δυναμικό για βιο-ιατρικές εφαρμογές επιδιόρθωσης τόσο του χόνδρου των περιφερικών αρθρώσεων όσο και εκφυλιστικών ασθενειών της σπονδυλικής στήλης. Συγκεκριμένα, πολυπληθείς επιστημονικά τεκμηριωμένες μελέτες αποδεικνύουν ότι τα μεσεγχυματικά βλαστικά κύτταρα μπορούν να απομονωθούν από μια ποικιλία από ιστούς ενηλίκων, όπως ο μυελός των οστών και ο λιπώδης ιστός και εύκολα να πολλαπλασιαστούν in vitro χωρίς να χάνουν το δυναμικό διαφοροποίησης τους και την ιστική αναγεννητική τους ικανότητα in vivo.
Επιπλέον, κλινικές μελέτες αποδεικνύουν τόσο την αποτελεσματικότητα όσο και την ασφάλεια της κυτταρικής θεραπείας για την αντιμετώπιση και της οστεοαρθρίτιδας. Πιο αναλυτικά, η οστεοαρθρίτιδα αποτελεί μία σύγχρονη επιδημία δεδομένου ότι στο δυτικό κόσμο λαμβάνουν χώρα πολλές εκατοντάδες χιλιάδες αρθροπλαστικές ισχίου και γόνατος ως συνέπεια της εκφύλισης του χόνδρου των αρθρώσεων αυτών. Στην περίπτωση του χρόνιου πόνου και απώλειας κινητικότητας λόγω οστεο-αρθρίτιδος των περιφερικών αρθρώσεων οι χειρουργικές μας επεμβάσεις έχουν καλά μακροχρόνια αποτελέσματα στα χέρια του μέσου Ορθοπαιδικού Χειρουργού, όμως δεν παύουν να είναι σχετικά ακρωτηριαστικές επεμβάσεις μέσης βαρύτητος που δεν στερούνται σημαντικών επιπλοκών (πχ λοιμώξεις, θρομβώσεις, ανάγκη αναθεώρησης από αστοχίες υλικών ή κακό χειρουργικό σχεδιασμό). Οι παρεμβάσεις της αναγεννητικής ιατρικής αποτελούν τη μόνη εναλλακτική της χειρουργικής θεραπείας, με προφανές αποτέλεσμα τη σημαντικότατη οικονομία κλίμακος από την αποφυγή νοσηρότητος (και θνησιμότητος) και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής ως συνέπεια της αποφυγής μίας μείζονος χειρουργικής επεμβάσεως (όπως οι παραπάνω).
Μυο-σκελετικός υπέρηχος
Είναι σημαντικό να τονισθεί ότι οι εγχύσεις στις περιφερικές αρθρώσεις ή στους τένοντες θα πρέπει να γίνονται με υπερ-ηχογραφική καθοδήγηση, ώστε να αποφεύγεται η έγχυση σε λάθος περιοχή της άρθρωσης ή των τενόντων. Στη μεν περίπτωση έγχυσης PRP/βλαστοκυττάρων, η συνέπεια είναι απλώς η μειωμένη ή ανύπαρκτη αποτελεσματικότητα της παρέμβασης, αλλά στην περίπτωση της έγχυσης κορτικοστεροειδών/αναλγητικών υπάρχει σημαντική πιθανότητά αρνητικών παρενεργειών υπό τη μορφή επιδείνωσης της βλάβης του αρθρικού χόνδρου ή του τένοντα.
Προς τούτο είναι επιβεβλημένη η εξοικείωση των ορθοπαιδικών χειρουργών (ιδίως εκείνων που ισχυρίζονται ότι ασχολούνται με τις τεχνικές της Αναγεννητικής Ιατρικής) με τη χρήση του υπέρηχου του μυο-σκελετικού συστήματος, με στόχο την υπο-βοήθηση της κλινικής απόφασης (προφανώς δεν υπάρχει πρόθεση υποκατάστασης των ακτινολόγων-απεικονιστών), αλλά κυρίως την ασφαλή έγχυση ως ανωτέρω. Στη Σπονδυλική Στήλη (ΣΣ) οι εγχύσεις πραγματοποιούνται υπό ακτινοσκοπική καθοδήγηση, αφού συχνά οι ιστοί-στόχοι δεν είναι αρκετά επιφανειακοί (πλην ασθενών αρκετά λεπτών και με χαμηλή παρουσία υποδορίου λίπους), ώστε να μπορούν να απεικονισθούν από τον υπέρηχο.
Ο Ορθοπαιδικός χειρουργός Νικόλαος Χρ. Κεραμάρης έχει αξιοσημείωτη εμπειρία στο μυο-σκελετικό υπέρηχο έχοντας παρακολουθήσει πλειάδα διεθνών hands on σεμιναρίων για το μυο-σκελετικό υπέρηχο, ενώ διαθέτει το εξαιρετικής ακρίβειας, αλλά και υπερ-φορητότητας υπερηχογραφικό μηχάνημα Minisono της εταιρείας Alpinion. Συνεπώς, οι υπηρεσίες Αναγεννητικής Ιατρικής που προσφέρει το Ιατρείο μας είναι εξαιρετικά ποιοτικές και ολοκληρωμένες.